05.05.2025, 10:52
Агродиверсификация – 2025: Қазақстан егіс құрылымын өзгертеді
1 млн га әртараптандыруға бағытталады – табысты әрі сұранысы жоғары дақылдарға көшу
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі агроөнеркәсіптік кешеннің тұрақтылығын арттыруға бағытталған егіс алқаптарын әртараптандыру бағдарламасын ауқымды түрде жүзеге асыруды жалғастыруда. Алғаш рет шамамен 1 миллион гектар ауылшаруашылық жері әртараптандыру шараларына тартылмақ. Бұл – еліміздің дәстүрлі аграрлық моделін жаңартуға деген нақты қадам.
Монодақылдан – тұрақты өндіріс үлгісіне
Басты мақсат – ауыл шаруашылығын дәнді дақылдарға тәуелділіктен арылтып, ішкі және сыртқы нарықта жоғары сұранысқа ие әрі табысты дақылдардың көлемін ұлғайту арқылы өндірістің тұрақтылығын қамтамасыз ету. Министрлік мәліметінше, 2025 жылы бұршақ, майлы және мал азықтық дақылдардың егісі айтарлықтай артады деп күтілуде.
Күнбағыс пен зығыр алқабы рекордтық деңгейде
Майлы дақылдарға басымдық беріледі. Олардың егіс көлемі 378 мың гектарға артып, 3,3 млн гектарға жетеді. Тарихта алғаш рет күнбағыс алқабы 1,4 млн гектарды құрайды (+121 мың га). Сонымен қатар, зығыр – 181 мың га, сафлор – 52 мың га, рапс – 28 мың га ұлғайтылады. Бұл елдің экспорттық әлеуетін арттырып, қайта өңдеу саласына жаңа серпін береді.
Мал азығын нығайту және тұрақтылықты күшейту
Мал шаруашылығын қолдау және егістік айналымын жақсарту мақсатында мал азықтық дақылдардың көлемі 127 мың гектарға өседі. Бұл аграршыларға икемді, қауіпсіз агробизнесті дамытуға мүмкіндік береді.
Бидай алқабы қысқарады, басқа дақылдарға түзету енгізіледі
Соңғы екі жылда бидай алқабы 750 мың гектарға кеміді (соның ішінде биыл – 187 мың га). Бірақ сұранысқа ие арпа мен қарақұмық егісі сәйкесінше 158 мың және 41 мың гектарға ұлғайтылады. Бұл ішкі нарықтағы азық-түлік қауіпсіздігін нығайтуға ықпал етеді.
Қант қызылшасы мен картопқа қатысты нақты шешімдер
Өткен жылғы жағдайды ескере отырып, қант қызылшасы егісі 6,7 мың гектарға қысқарып, 18,4 мың гектарды құрайды. Осы ретте, ұйымдасқан шаруашылықтар ішкі сұранысты қамту үшін картоп алқабын 11,3 мың гектарға ұлғайтады.
Тамшылатып суару – мақта шаруашылығында басты бағыт
Су тапшылығына байланысты мақта егісі 135 мың гектар деңгейінде сақталады. Оның ішінде 50 мың гектарда заманауи тамшылатып суару әдісі енгізіледі. Ал дәстүрлі суару көлемі 21,4 мың гектарға қысқарады.
2025 жылға арналған егіс құрылымы – бұл жай ғана егістік ауыстыру емес, бұл – табысты әрі тепе-тең ауыл шаруашылығы жүйесіне бетбұрыс. Әртүрлілікке, азық-түлік қауіпсіздігіне және экспорттық өсімге негізделген тәсіл – Қазақстан АӨК-нің тұрақтылығын жаңа деңгейге көтеруі тиіс.
🔑 Негізгі ойлар:
• 1 млн га әртараптандыруға бағытталады – табысты әрі сұранысы жоғары дақылдарға көшу
• Майлы дақылдарда рекорд – күнбағыс 1,4 млн га, зығыр +181 мың га
• Тұрақтылық басым – мал азығы артады, бидай азаяды, су үнемдейтін әдістер енгізіледі