14.07.2025, 19:28
Цифрлық теңге аграрийлерге субсидия мен несие алуды қалай жеңілдетеді
Қазақстанда цифрлық теңгені мемлекеттік басқару үдерістеріне енгізу белсенді жүріп жатыр, оның ішінде агроөнеркәсіптік кешен де бар. Үкіметтің баспасөз қызметінің хабарлауынша, ұлттық цифрлық валюта оннан астам бағыт бойынша сынақтан өтті. Алдағы уақытта оны мемлекеттік қаржыландыру жүйесіне ауқымды енгізу жоспарланып отыр.
Интеграцияның негізгі бағыттарының бірі — агросектор, әсіресе ауыл шаруашылығы өндірушілері үшін мемлекеттік несиелеу құралдары. Цифрлық теңге қаражатты мақсатты пайдалануға толық бақылау орнатуға және салықтарды, атап айтқанда ҚҚС-ты қайтару мерзімін жеделдетуге мүмкіндік береді. Мысалы, пилоттық жобалар аясында ҚҚС қайтару мерзімі 75 күннен 5 жұмыс күніне дейін қысқарған.
Цифрлық теңге жол жөндеу жұмыстарына бөлінген қаражатты белгілеуде және «Ауыл аманаты» микрокредит беру бағдарламасы аясында қаражатты уақытша бұғаттау механизмін сынауда сәтті қолданылды.
Үкімет отырысында Премьер-Министр Олжас Бектенов бұл технологияны экономиканың негізгі салаларына ауқымды әрі сапалы енгізудің маңыздылығын атап өтті. Ол Ұлттық қор мен республикалық бюджет есебінен қаржыландырылатын кемінде 100 ірі жобаны цифрлық теңгеге көшіруді тапсырды.
Үкімет басшысының пікірінше, бұл құралды тиімді ауқымдандыру үшін цифрлық теңгені мемлекеттік ақпараттық жүйелермен дер кезінде интеграциялау және нормативтік-құқықтық базаны жаңарту қажет. Жол картасын әзірлеу тапсырмасы Ұлттық банк пен тиісті министрліктерге жүктелді.
Ұлттық банк төрағасы Тимур Сүлейменовтің айтуынша, айналымға 257,5 млрд цифрлық теңге шығарылған. Қазіргі уақытта платформа сынақ-өндірістік пайдалануда, ал оның толық іске қосылуы осы жылдың желтоқсанына жоспарланған.
Ұлттық банктің цифрлық трансформация жөніндегі директоры Бинур Жалелов қазіргі уақытта цифрлық теңгені жылжымайтын мүлік пен көлік мәмілелерінде, мектеп асханасында, қымбат тауарларды сатып алуда және АӨК-тегі мемлекеттік субсидиялар жүйесінде қолдану мүмкіндіктері зерттеліп жатқанын айтты.
Сонымен қатар, «Төлемдер және төлем жүйелері туралы» заңға цифрлық шот және басқа да цифрлық экономиканың негізгі құралдарын енгізуді көздейтін өзгерістер дайындалды.
Агросектор үшін бұл не береді?
Цифрлық теңгені АӨК-тегі мемлекеттік қолдау құралдарына енгізу ауыл шаруашылығы өндірушілері үшін бірқатар артықшылықтарды ұсынады:
• Шығындардың ашықтығы — қаражаттың мақсатсыз жұмсалу қаупі жойылады
• Жедел төлемдер — бюрократиялық кідірістер мен салық қайтару мерзімі қысқарады
• Мақсатты белгілеу — әрбір транзакция жоба деңгейінде бақыланады
• Жаңа қаржыландыру тетіктерін қолдау — микронесиелер мен субсидияларға қолжетімділікті жеңілдетеді
Сарапшылардың пікірінше, цифрлық теңгені енгізу — агросекторды цифрландыруға және мемлекеттік ресурстарды тиімді басқаруға жасалған жүйелі қадам.

