11.04.2025, 12:45
Қытай егін егу көлемін ұлғайтып, импортқа тәуелділікті азайтуда
Бидай: Қытай — әлемдегі көшбасшы (142 млн т), тағамдық тұтыну тұрақты, бірақ ұнға сұраныс төмендеуде
Қытай азық-түлік қауіпсіздігін арттыру стратегиясын табанды түрде жүзеге асыруда. Ел ішінде астық өндіруді көбейту және сыртқы жеткізілімдерге тәуелділікті азайту басты мақсаттар болып отыр. Бұл үшін егістік көлемі кеңейіп, жоғары өнімді сұрыптар енгізілуде, сондай-ақ гендік модификацияланған дақылдарды ауқымды түрде қолдану қолға алынған.
Жүгері: өнім көлемі артып, сұраныс тұрақты
АҚШ Ауыл шаруашылығы министрлігінің Шетелдік ауылшаруашылық қызметі (FAS) мәліметінше, 2025–2026 маркетингтік жылында Қытайда жүгері өндірісі 300 млн тоннаға жетіп, бұрынғы болжамнан 1,7% жоғары болады. Бұл өсім көбіне ГМ-гибридтерді кеңінен егу есебінен жүзеге асуда. Саудадағы шектеулер мен тарифтерге қарамастан, Қытай жүгері импортын 8 млн тоннаға дейін ұлғайтып отыр, әрі АҚШ-тан Бразилияға ауысуда.
Жүгері тұтыну көлемі 321 млн тоннаға жетеді деп күтілуде. Оның 65%-ы мал азығына жұмсалса, 30%-ы өнеркәсіптік өңдеуге (крахмал, этанол, аминқышқылдары және басқа өнімдерге) бағытталады. Бұл бағыттағы тұтыну 83 млн тонна деңгейінде сақталады.
Бидай: тұрақты тұтыну және өндіріс өсімі
Қытай – әлемдегі ең ірі бидай өндіруші ел. 2025–2026 жылы өнім көлемі 142 млн тоннаға жетіп, өткен жылмен салыстырғанда 1,5%-ға артады. Өнімнің 95%-ы күздік бидай үлесіне тиесілі. Жоғары өнім мен тұрақты табыс фермерлердің бидай өсіруге деген ынтасын арттырған.
Жалпы тұтыну 151 млн тонна болып қала береді: 118 млн тоннасы тағамдық мақсатта, 33 млн тоннасы мал азығы ретінде пайдаланылады. FAS агенттігі соңғы үш жылда ұнға сұраныстың төмендегенін атап өтті — бұл халық санының азаюы мен қартаюымен байланысты. 2024 жылдың соңына қарай Қытай халқы үшінші жыл қатарынан қысқарып, 1,408 млрд адамға жетті.
Бидай импорты 8 млн тоннаға өседі деп болжануда, бірақ бұл 2023 жылғы деңгейден төмен — тарифтік саясат пен тапсырыстардың жойылуына байланысты.
Күріш: өндіріс өсімі және мал азығына ауысу
Қытайда 2025–2026 жылдары тазартылмаған күріш өндірісі 208,5 млн тоннаға жетеді. Бұл тұрақты егіс көлемі мен жоғары өнімділік нәтижесінде мүмкін болады. Тұтыну көлемі 146 млн тоннаға жетеді — бұл өткен жылмен салыстырғанда 1 млн тоннаға артық. Бұл өсім мал азығына деген сұраныстың артуымен байланысты. Ал адам тағамына арналған күріш тұтынуы халық санының азаюына байланысты азаяды.
🔑 Негізгі деректер:
• Жүгері: Өндіріс 300 млн тонна, 65%-ы мал азығына жұмсалады, импорт АҚШ-тан Бразилияға ауысады.
• Бидай: Қытай — әлемдегі көшбасшы (142 млн т), тағамдық тұтыну тұрақты, бірақ ұнға сұраныс төмендеуде.
• Күріш: Өндіріс — 208,5 млн т, азыққа емес, мал азығына көбірек қолданылуда.