Қазақстанда астықты теміржолмен тасымалдау көлемі соңғы бес жылдағы рекордты жаңартты

2025 жылдың алғашқы тоқсанында Қазақстанның теміржол көлігі арқылы астық тасымалдау көлемі бұрын-соңды болмаған деңгейге жетті. «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ баспасөз қызметінің мәліметінше, қаңтар-наурыз аралығында 3,6 млн тонна астық тасымалданды. Бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 49%-ға артық және соңғы бес жыл ішіндегі ең жоғары көрсеткіш.

Экспорт күрт өсті, ішкі тасымал да артты
Жалпы көлемнің негізгі бөлігі — 2,8 млн тонна — экспортқа жөнелтілді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 52%-ға көп. Ішкі тасымал көлемі де өсіп, 788 мың тоннаны құрады, бұл өткен жылғы көрсеткіштен 38%-ға артық.
Астық экспортында жақын және алыс шетел бағыттарына тасымал айтарлықтай артты. 2025 жылдың алғашқы үш айында Иранға жөнелтілімдер 11 есеге, Балтық елдеріне — 5 есеге өсті.

Қытай бағыты
Қытайға өңделген астық өнімдерін экспорттау айқын үрдіске айналды. Атап айтқанда, құрама жем экспорты 500 мың тоннадан асты — бұл өткен жылмен салыстырғанда 5,5 есе көп. Бұл көрсеткіш Қытай нарығының қосылған құны жоғары өнімдерге деген тұрақты қызығушылығын дәлелдейді.

Наурыз айы: жаңа рекорд
2025 жылғы наурыз айында да жаңа рекорд тіркелді: КТЖ желісі бойынша 1,2 млн тонна астық тиелді — бұл өткен жылдың наурызымен салыстырғанда 63%-ға артық. Оның ішінде ішкі тасымал — 290 мың тонна (+43%), экспорт — 914 мың тонна (+70%).

Орталық Азия және порттар: география кеңейіп жатыр
Астық экспорты барлық негізгі бағыттар бойынша өскені байқалады. Орталық Азия елдеріне жөнелтілген көлем 463 мың тоннаны құрады — бұл өткен жылмен салыстырғанда 48%-ға көп. Елдер бойынша өсім мынадай:
• Өзбекстан — +28%
• Тәжікстан — +80%
• Түрікменстан — +18%
• Қырғызстан — 6 есеге
• Ауғанстан — +23%

Порттар арқылы тасымал көлемі де айтарлықтай артты. Ақтау және Құрық порттары арқылы Иранға жөнелтілімдер 18 есеге өсті. Қара теңіз порттары арқылы — +35%, Балтық порттары арқылы — +26%, Балтық елдеріне — 10 есеге артты.

Мемлекеттік қолдау: бидай экспортын субсидиялау
Айта кету керек, 2025 жылдың басынан бастап Қазақстанда бірқатар бағыттар бойынша бидай экспортын тасымалдау шығындарын субсидиялау тетігі енгізілді. Бұл шара отандық астықтың халықаралық нарықтағы бәсекеге қабілеттілігін арттыруды көздейді және 2025 жылғы 1 қыркүйекке дейін қолданыста болады.

Экспорт көлемінің рекордтық өсуі мен жеткізілім географиясының кеңеюі Қазақстанның астық саласындағы жоғары әлеуетін және логистикалық стратегиясының тиімділігін көрсетеді. Әсіресе, өңделген өнімдер, соның ішінде құрама жем экспортының артуы — агроэкспорттағы қосылған құнды арттырудың жаңа мүмкіндіктерін ашады.