Қазақстан Ауғанстанға бидай экспорттау үшін көлік субсидияларын ұлғайтады

Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі астық экспортын қолдауға бағытталған Көлік субсидияларын төлеу ережелеріне өзгерістер енгізуді ұсынды. Ұсынылған өзгерістердің бірі — Ауғанстанға бидай тасымалдау кезінде өтемақы мөлшерін қазіргі 20 000 теңгеден 30 000 теңгеге дейін арттыру.

Субсидияларды қайта қарау астықты елден сыртқа шығаруды ынталандыруға бағытталған. Бұл 2025 жылғы егінді қабылдауға элеваторлық қуаттарды босатып, ішкі нарықтағы астық артығын азайтуға көмектеседі. Сондай-ақ, құжатта рәсімдердің артық егжей-тегжейлерін алып тастау арқылы субсидиялау тәртібін оңайлату көзделген.

Айта кетейік, бұл субсидиялық механизм 2025 жылдың наурыз айында енгізілген болатын. Бекітілген ережелерге сәйкес, мемлекет Ауғанстанға Түрікменстан аумағы арқылы транзитпен экспортталатын бидайды тасымалдауға кететін шығындардың бір бөлігін өтейді. Бұл — агроөнеркәсіптік кешен өнімдерінің экспортын қолдауға арналған мемлекеттік бағдарламаның бір бөлігі және ұлттық операторлардың шығындарын субсидиялау тетігі арқылы жүзеге асады.

Ауыл шаруашылығы министрлігінің деректеріне сәйкес, 2024 жылдың қыркүйегінен 2025 жылдың сәуіріне дейін Қазақстан астық және ұнның 10 миллион тоннаға жуық көлемін (астық баламасында) экспорттаған. Бұл өткен ауылшаруашылық маусымымен салыстырғанда 37,4%-ға артық. Ауғанстанға экспортталған көлем 270 мың тоннаны құрап, 34%-ға өскен.

Көлік субсидиялау ережелеріндегі ұсынылып отырған өзгерістер мемлекет тарапынан ірі өнім кезеңінде экспорттық белсенділікті қолдауға және ішкі аграрлық нарықтағы тұрақтылықты сақтауға бағытталғанын көрсетеді. Егер жаңа редакция бекітілсе, астық нарығының қатысушыларына оңтүстік бағыттағы логистиканы дамыту үшін қосымша қаржылық ынталандыру ұсынылады. Бұл ретте Ауғанстан қазақстандық бидайдың негізгі тұтынушыларының бірі болып қала береді.