Нөлдік ҚҚС алынып тасталды: аграршылар 16% мөлшерлеме бойынша жұмыс істейтін болады

Үкімет агроөнеркәсіптік кешен үшін қосылған құн салығының (ҚҚС) нөлдік мөлшерлемесін енгізу идеясынан бас тартты. 9 сәуір күні Мәжіліске енгізілген жаңа Салық кодексінің жобасында ауыл шаруашылығы өндірушілері үшін жалпы ҚҚС мөлшерлемесі 16% деңгейінде белгіленген.

Бастапқыда үкімет агросектор үшін нөлдік ҚҚС мөлшерлемесін ұсынған болатын, бұл нарық қатысушылары үшін қолдауға бағытталған және көптен күткен шешім болып көрінді. Алайда құжатты қайта қарау барысында депутаттар мұндай шешім айтарлықтай қауіптерге әкелуі мүмкін деген қорытындыға келді.
Мәжілістің аграрлық мәселелер жөніндегі комитетінің төрағасы Серік Егізбаев нөлдік мөлшерлеме ҚҚС тізбегінің үзілу қаупін тудыратынын, соның салдарынан ауылшаруашылық өнімінің өзіндік құны өсетінін айтты. Ол сондай-ақ, негізгі қауіптердің қатарында: кіріс ҚҚС-ты қайтару құқығынан айырылу, ЖЖМ, тыңайтқыштар мен техника бойынша шегерімдердің мүмкін еместігі, қайта өңдеу мен экспортқа қызығушылықтың төмендеуі және заңды бухгалтерия жүргізуге ынтаның азаюы сияқты мәселелерді атады.

Нәтижесінде ҚҚС мөлшерлемесін 16% деңгейінде сақтап, есептелген салықтың 80% автоматты түрде шегеруге мүмкіндік беретін ұсыныс енгізілді. Бұл түзету аграршыларға кіріс ҚҚС-ты қайтару құқығын сақтауға және нақты салық жүктемесін азайтуға мүмкіндік береді деп есептелді. Үкімет бұл өзгерісті қолдап, бастапқы нөлдік мөлшерлемеден бас тартты.

Алайда Ұлттық экономика министрі – Премьер-Министрдің орынбасары Серік Жұманғарин Мәжілісте ұсынған соңғы нұсқада жеңілдік көлемі 80%-дан 70%-ға дейін қысқартылды. Оның айтуынша, Қазақстандағы ауыл шаруашылығы секторы онсыз да салыстырмалы түрде жеңілдетілген салық режимінде жұмыс істейді және қосымша жеңілдіктерді қажет етпейді.

Министр ҚҚС-ты аграршылар мүлдем төлемейді деген пікірдің шындыққа жанаспайтынын атап өтті. Себебі пестицид, гербицид, жанар-жағармай, тұқым және техника сатып алу кезінде ҚҚС енгізіледі – бұл ауыл шаруашылығы өндірушілерінің салық жүйесіне қатысуын білдіреді.

Сонымен қатар, мемлекет тарапынан агросекторға елеулі қолдау көрсетіліп отыр: көктемгі егіс жұмыстарына 750 млрд теңге бөлінді, арзан несиелер ұсынылуда. Министрдің пікірінше, саланың фискалдық жүктемені белгілі бір деңгейде, тіпті 2,2% болса да, сезінуі маңызды.

Айта кетейік, жаңа Салық кодексі жобасында ҚҚС-тың бірыңғай мөлшерлемесі 16% деңгейінде белгіленген. Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік өндіру ҚҚС-тан босатылады, ал ҚҚС төлеуші ретінде міндетті тіркеу шегі – 40 млн теңге.

🔑 Негізгі тұжырымдар:
• АӨК үшін ҚҚС-тың нөлдік мөлшерлемесі жойылды — енді аграршылар 16% мөлшерлемемен жұмыс істейді.
• Шегерім көлемі 80%-дан 70%-ға дейін қысқартылды — бұл өзгеріс соңғы нұсқада бекітілді.
• Билік салықтық жүктемені орынды деп есептейді — агросекторға көрсетілетін қолдау жеткілікті.