03.11.2025, 15:10
Сарапшылардың ұсыныстары: қандай дақылдарды элеваторда ұстаған жөн, ал қайсысын қазір сату керек
Бидайды ұстау, бұршақты сату: қазақстандық фермерлер пайданы қалай арттыра алады
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің (ҚР АШМ) 2025 жылғы қарашаның басындағы деректері бойынша, аграрлық нарық әртүрлі бағыттағы динамиканы көрсетіп отыр, бұл фермерлерден өнімді сату бойынша сараланған шешімдерді талап етеді.
Дәнді дақылдар сегменті тұрақтылықты сақтап, соңғы аптада айтарлықтай баға ауытқулары байқалмады. Негізгі индикатор – 3-сыныпты жоғары протеинді бидай (28+ желімтек), ол 122 тг/кг деңгейінде тұр. Сарапшылар оның бағасы маусымдық ең жоғары 145 тг/кг-ға дейін өседі деп күтіп, оны сатуды уақытша тоқтата тұруға кеңес береді. Сонымен қатар, төменгі сыныпты бидай (ағымдағы баға 75-91 тг/кг) мен арпаны (73 тг/кг) «қажеттілікке қарай» сату ұсынылады, бұл нарықта ұсыныстың жеткілікті екенін және қысқа мерзімді перспективада өсуге айқын драйверлердің жоқтығын көрсетеді.
Майлы және бұршақты дақылдар нарығында белсендірек жағдай қалыптасуда, мұнда негізінен төмендеу үрдісі байқалады. Ең қатты құлдырау сояда тіркелді, оның бағасы 74 теңгеге арзандап, 140 тг/кг-ға жетті.
Сондай-ақ зығыр (226 тг/кг, -5 тг), рапс (226 тг/кг, -3 тг) және күнбағыс (195 тг/кг, -5 тг) бағасының төмендегені тіркелді. Бағаның төмендеуіне және Қытай тарапынан белсенді экспорттық сұранысқа (Алашанькоуда баға 600 долл./тоннаға жетеді) қарамастан, ҚР АШМ күнбағысты сатуды тоқтатуға кеңес береді. Бұл ағымдағы ішкі 195 тг/кг бағасының маусымдық шекті деңгейден (260 тг/кг) әлдеқайда төмен екенін білдіреді.
Бұршақты дақылдар сегментінде стратегиялық маңызды шешімдер қажет: қызыл және жасыл жасымық (тиісінше 150 және 220 тг/кг) бойынша «ТОҚТАТУ» ұсынысы берілді, себебі олардың өсу әлеуеті өте жоғары деңгейде – 265 және 450 тг/кг-ға дейін. Бұған керісінше, сары бұршақ (100 тг/кг) бойынша сату ұсынылады, бұл қолайсыз перспективаларды және ағымдағы деңгейде пайданы тіркеудің орынды екенін көрсетеді.
Осылайша, қазіргі нарықтық конъюнктура жоғары сапалы активтер (премиум бидай, жасымық, күнбағыс) бойынша күту позициясын ұстануға қолайлы, сонымен бірге бұршақ және жемдік астық сияқты өсу әлеуеті төмен дақылдарды сатуға итермелейді.