17.11.2025, 20:32
$3,4 млрд-тан $10 млрд-қа дейін: Қазақстан мен Өзбекстан астық пен кластерлер арқылы сауда-саттықты қалай үш есеге арттырмақ
Қазақстан мен Өзбекстанның сауда өсімі: агрокластерлер мен астық экспорты
Қазақстан Өзбекстанмен аграрлық ынтымақтастықты түбегейлі кеңейтуге ниетті, экспорт көлемін 14,5 миллион тоннаға дейін ұлғайтуды және бірлескен өндірістік кластерлерді құруға көшуді ұсынды. Ташкентте айтылған бұл бастама өзара тауар айналымын $10 миллиардқа дейін жеткізу туралы өршіл мақсатпен бекітілген.
Серіктестікті тереңдету жоспарлары туралы ҚР Сауда және интеграция министрі Арман Шаққалиев мәлімдеді. Орталық Азия елдері мен Әзірбайжанның Сауда және инвестициялар министрлері кеңесінің бірінші отырысында сөйлеген сөзінде ол Қазақстанның дәнді, бұршақты, майлы дақылдарды, сондай-ақ ұн мен өсімдік майын жеткізуді арттыруға дайын екенін нақтылады.
Қазақстандық Сауда министрлігінің мәліметінше, Астана Ташкентке жай ғана сауданы емес, толық өндірістік тізбектерді қалыптастыруды ұсынып отыр. Әңгіме бордақылау алаңдарын, ет пен сүтті қайта өңдеу қуаттарын, сондай-ақ май-тоң май саласын дамытуды қамтитын шекара маңындағы агрокластерлерді құру туралы болып отыр.
Бұл жобаларды іске асыру екі негізгі мақсатты көздейді. Біріншіден, бұл өңірдегі азық-түлік қауіпсіздігін нығайтады. Екіншіден, екі елге кейіннен Қытай, Таяу Шығыс және Оңтүстік Азия нарықтарына экспорттау үшін жоғары қосылған құны бар бірлескен өнім шығаруға мүмкіндік береді.
Аграрлық интеграциямен қатар, ынтымақтастықтың негізгі бағыты ретінде көлік-логистикалық жобалар аталды. Екі республика да транзиттік дәліздерді дамытуды бүкіл өңірлік сауданың өсуі үшін стратегиялық фактор ретінде қарастырады.
Қазірдің өзінде оң динамика байқалуда: өткен жылы Қазақстан арқылы Транскаспий халықаралық көлік бағдары (ТХКБ) бойынша тасымалдау көлемі 35%-ға артып, 2,8 млн тоннаға жуықты құрады.
Қуаттылықты одан әрі арттыру үшін Қазақстан серіктестеріне тарифтік саясатты үйлестіруді күшейтуді және цифрландыруды жеделдетуді ұсынды. «Қағазсыз сауда» тетіктерін енгізу және инфрақұрылымды жаңғырту бизнес үшін шығындарды едәуір азайтып, дәліздердің өткізу қабілетін арттыруы тиіс.
Ұсынылған бастамалар бұрыннан қол жеткізілген жетістіктерге негізделген. Сауда министрлігінің мәліметінше, ағымдағы жылдың тоғыз айында Қазақстан мен Өзбекстан арасындағы екіжақты тауар айналымы 18%-дан астам өсіп, $3,4 миллиардтық межеге жетті.
Агросектор мен логистикадағы ынтымақтастықты тереңдетудің қазіргі бағыты жақын болашақта өзара сауда көрсеткішін $10 миллиардқа жеткізу туралы стратегиялық міндетке қол жеткізудің драйвері болуы тиіс.