04.08.2025, 18:11
Өзбекстаннан Ұлыбританияға дейін: Қазақстан астық экспортын жаңа нарықтарға кеңейтті
Қазақстан астық экспортын үштен бірге арттырып, Еуропа нарығына шықты
2024–2025 экспорттық маусымы Қазақстан үшін нағыз серпінді кезеңге айналды. Ел шетелге астық пен ұн экспортын үштен бірге арттырып қана қоймай, алғаш рет бірқатар еуропалық елдердің нарығына шықты. Бұл Қазақстанның жаһандық аграрлық аренадағы жетекші ойыншы ретіндегі орнын күшейтті. Жалпы экспорт көлемі 12,4 миллион тоннаны құрап, отандық өнімге халықаралық сұраныстың артқанын көрсетті.
"Қазақстан темір жолы" АҚ (ҚТЖ) ұсынған деректерге сәйкес, 2024 жылғы қыркүйектен 2025 жылғы шілдеге дейінгі кезеңде Қазақстан астық пен ұнды астық эквивалентінде экспорттау көлемін айтарлықтай арттырды. Экспорт көлемі өткен маусымдағы 9,3 млн тоннадан 34%-ға өсіп, 12,4 млн тоннаға жетті.
Орталық Азиядағы дәстүрлі нарықтармен сауда байланысы айтарлықтай нығайды. Өзбекстанға жеткізілім 28,2%-ға артып, 3,38 млн тоннадан 4,34 млн тоннаға дейін жетті. Тәжікстанға экспорт 39,2%-ға өсіп, 1,04 млн тоннадан 1,45 млн тоннаға дейін ұлғайды. Қырғызстанға жеткізілім 2,5 есеге көбейіп, 156 мың тоннадан 398 мың тоннаға жетті.
Каспий маңы елдеріне экспорттың ерекше серпіні байқалды. Иранға жеткізілім 17,3 есеге артып, 56 мың тоннадан 974 мың тоннаға дейін өсті. Әзербайжанмен саудада рекордтық өсім тіркелді — алдыңғы маусымда 6 мың тонна ғана жеткізілсе, бұл маусымда 723 мың тонна жөнелтілді, бұл 120 есеге арту деген сөз.
Ағымдағы маусымның басты жетістігі — экспорт географиясының айтарлықтай кеңеюі болды. Қазақстандық астық алғаш рет Еуропа елдеріне жөнелтілді. Импорттаушы елдер қатарына Бельгия, Польша, Португалия, Норвегия және Ұлыбритания енді, бұл отандық фермерлер үшін жаңа мүмкіндіктер ашады.
Сондай-ақ бес жылдан кейін Әзербайжанға, Грузия мен Түркияға экспорт қайта жанданды. Италияға қатты сортты (дурум) бидай жеткізу көлемі айтарлықтай өсті, бұл қазақстандық өнім сапасының жоғары екенін дәлелдейді.
Қазақстандық астыққа жаңа серіктестер де қызығушылық танытуда. БАӘ, Вьетнам және Солтүстік Африка елдері перспективалы бағыттарға айналып отыр. Ұлттық оператор "Продкорпорация" арқылы алғашқы ірі жеткізілімдер жүзеге асырылды: шамамен 60 мың тонна бидай Мароккоға және 15 мың тонна Вьетнамға жөнелтілді.
Бұл жетістіктер қазақстандық астықтың әлемдік нарықтағы жоғары бәсекеге қабілеттілігін айқын көрсетеді. Мұндай нәтижелер агроөнеркәсіптік кешеннің экспорттық әлеуетін дамыту мен көлік-логистикалық инфрақұрылымды жүйелі түрде жаңғыртуға бағытталған мемлекеттік қолдау шараларының арқасында мүмкін болды.